Notes, Quotes, Provocations And Other Fair Use VI
Amsterdam 1998
September 29-30
Francine and Joke came for dinner Tuesday. The next morning I took Francine to the Hortus Botanicus for an early coffee. We discussed her project for the Paviljoens in Almere. She suggested me to write a text for a possible publication. Later, after considerable work, we launched the Doors 5 QuoteScape.
I'm taking these notes tostep 7 for a wrap-up of October 1-11 and onwards.
September 28
HKU Masters met Doors (producer Dick van Dijk and myself) to discuss their work on the conference's proceedings.
September 27
Doing Data
Never stop. My memory is in my palm all day (see also
PalmPlanet!
3000 Applications and counting...
September 26
An Insomniac's Dream
Purchased a Palm III. Wake up at 5.14am (09/27) to stare at its backlight. Is this a dream. I get out of bed, move to another room, another bed, I don't want to wake up my family. Think up some data. Tick, tick, tick: pen based input is cool. Easy. Keep mixing up u and v in the Grafitti handwriting. But otherwise is has a very comfortable learning curve.
Tiny Gear
Portable filters to scan the environment, download its specific information, monitor its actual state, upload one's orders, commentary, links. Leave a trail. Ubiquitous HotSync.
September 25
Stroom premiered Jan van Grunsven and Arno van der Mark's '301 Steps (Daylight/Tungsten)'. Celebrating this new part of the Hague infrastructure, bathing in blue light, it presented the accompanying 'Limited Quotes' video installation: sampling and overlaying television and own footage at a 65/35 ratio. The site is great but the title rather over-emphasized, for such a factual statement. Also I am again put off by Ole Bouman's writing in the publication. What gives? Cliché's piling up, in another heroic attempt to reconcile art and life?
++$/sqm/m
I presented the second draft of 'De beste vierkante meter prijs—per minuut!' as a gift to Jan, Arno and Joke, a booklet in an edition of 3. The third draft is
September 24
Paid my monthly visit to Media-GN. Met with all students, except for one. I liked what I saw. They're all operating on the interfacial edge of real and information space and they're all one step (but the most difficult, decisive one) from the final focussing on what exactly their works will be about, what their material will be. In a month we will see.
September 23
Finally signed the mortgage raise on our house to supply the downpayment for the moulin.
Via the Henderson/Wyver printshop visited former owner and master silkscreen printer Rolf and Nienke at their daughter's house, where the family gathered around a newborn girl. They were surprised to hear our plans to permanently move to France! We spent our first long stay in their (former) Pyrenees cottage in Tournebouich, in 1980...
Airborne
I came across High Altitude Long Operation (HALO) planes, that might serve local wireless telecommunication as an alternative to low orbit satelites. They're quite impressive. I can see multitudes of large and small(!) airborne devices swarming, covering large areas: monitoring, sending and receiving data.
'Look Up and Smile...' (Wired)
(photo courtesy Angel Technologies)
September 22
Get together with Willem van Weelden in Het Paleis, which we used to frequently visit in the 80s, when Aorta lived its successes, and where I haven't been since. Willem had spotted Kaap earlier and I see Bart van der Ven, of Livingroom fame. Flashback. We're getting older and begin to resemble our fathers (I don't know Bart's father but I can imagine him). Discussed all things mixed with Willem, media (and art), feelings (events passed and love gained), projects (upcoming and abroad). We decide to go to Arno and Jan's opening at Stroom next Friday 25th, at 8pm. If Maarten and QS would join in we could call it an OCI reunion ;-). We'd rather leave that one in the closet. I also promissed to bring Francine, to give her a break from Almere.
September 21
PP, MM, JJ meeting at grand café De Jaren. We decide to glorify 'waiting' in the Stadsdeelhuis Noord (city hall) installation. In the evening I am invited by Gilberthe's brother Erik, who is the chairman of the World Wide Video Festival, to join him for the closing dinner. I sit next to Sebastian Lopez, the Gate foundation's director, who asks me to critique their website, which he thinks is too much like a magazine. I introduce second, third generation websites to him and propose to shift their attention from publication to communication.
September 20
In the Hague today we (R+r+me, with nieces Adrienne and Eline) went to see the Museon, science and history museum. It's remarkable how people are attracted to simple interactive installations where they can go just a bit beyond pushing buttons to see leds light up on maps to locate certain phenomena. They just love it when something like a face, or name or voice is captured then fed into an information system, which presents it back after slight modification, or offers it again for modification by the user. Good lessons for the 'stadsdeelhuis' project I'm seeing Paul and Mark for tomorrow.
September 19
Spent delicious hours at the Scheveningen beach (I'm gonna miss these beaches when living in France!). R+r took off their shoes and pants to get their feet wet. Plus other parts when Roemer sat himself down. The temperature was great and we found ourselves drying, snacking satés and beer in the early afternoon.
September 18
Exhausting hectic day. Met with the HKU students that will do Doors 5 proceedings, live webcast and whatever we'll cook up with them. In the morning I had to finish the piece that I started yesterday for the Rotterdam workshop. Never performed better under deadline pressure than with this one. In the afternoon R+r and myself leave Amsterdam for the Hague to join family for the week-end, giving Gilberthe some air to work on her Chelsea Crafts Fair production.
September 17
This Way To The Stars...
Day at ST(*)boretum. On my way back on the train I get the final angle on my essay for the Rotterdam 'Muizengaatje' workshop concerning 'art, ecology and maintenance' in recreational/utilitarian public space. It's title is
September 16
Mocking Up
Just love those words. It was sitting here as a title but I lost my text.
September 15
First thing in the (early) morning: email from Arthur Elsenaar at media-GN, who manually subscribed me to the list, when he saw my mail bounce at the serving end last night. Thank you non-silicon based life form Arthur! I re:post. And read Paul's reply to Arjen Mulder's mail. And reply to it. Last night's rain and storm (welcome back to the delta, Francine. I told you to bring your poncho...) appear to have quieted down, temporarily? I dare off to the Vormgevingsinstituut. I'm impatient after three days of productivity low.
Royal Relativist Road
In the 21stC Curriculum discussion start I've shortcut to the RR_road to mediate out-of-control style cultural biology and hand-over crypto-modernist emancipatory rap. To quote Dave 'scripting.com' Winer: 'Let's Have Fun!'...
September 14
EnclavExquise
Woke up feeling a little better. Well enough to decide to restructure this site soon. To bring all my own ramblings under the EnclavExquise heading, installing ciw as a container/jumpboard also for other sites, like eg.
In and out of bed for the rest of the day. Even manage to contribute to the 21C art school discussion list, that doesn't seem to have a smooth start. And I know why: what do we care about the future? Hey? (...just get my mail returned, I'm refused as a 'non-subscriber'... jeez! See what I mean?)
September 13
Back and Forth
Feverish dreams took me back and forth in time all night and day, I dug up what looked like a very old chess pieces, covered with shit, played football with Maarten, and, as always when I'm ill, was frantically assembling, organizing, taking apart and restructuring all kinds of constructions... Actually I kind of like to be ill, to loose control, to be taken back and forth in time, to remember how I was cared for when I was a child. To be in bed and see the daylight behind the blinds, hear the everyday noises and fall asleep again.
Underhyping the Internet#5
Several times stumbled out of bed to check CNN Interactive on Clinton. Read parts of the Starr report. This is history in the making: to see a great nation disqualify as a modern civilisation—Jerry Springer for President! On the other hand: witness the media do it. This is also our future in the new publicness. Welcome to the Republic of Attention. Love it or leave it.
September 12
Victoria
Went to see Victoria Williams and the Original Harmony Ridge Creek Dippers at Paradiso last night. With Ann [who's American, a neo-luddite and has been (with her mother Greet) loving caretaker of Roemer the past two years] and Joke (who'll be online one day). 'I love that email thang' after two songs Victoria entrusted the attentive audience, that just filled the small (bar) room. I smiled at Ann who looked embarrassed. She adores Williams, who by the way is from Joshua Tree, California. I bet you need email there as much as you need it in St.Germain-des-Bois... It was a great concert anyway.
Hastened home at 2.30am, underdressed in a cold drizzle. In the daytime we went to see our broker who presented at a real estate fair. The ghastly places that are built all over the globe to satisfy people's desire for exotism, a sunny climate and tax evasion... It is straight terrorism, re (real estate): market imperialism.
I go to bed early just to get up again at 11.30pm and throw up. The flue.
September 11
Kicking Habits
- information that can never flow through the cable in the wall, but only through the sinews of unmediated experience.
Moving to rural France will make me dependent of sources, already out there (online, correspondences, publications, news), that will however from my new foothold gain a different relation to my 'unmediated experience' than they currently do, and have been doing for the past 13 (Amsterdam) years. Just wondering where my preference will be.
Information Patterns, Lenses, Filters
Mediated and immediate experience will weave into a new information fabric, with different articulations. New patterns will occur. Moving 700kms south won't mean I will be 'missing' my daily dose, but pattern it against a new reality check. The French lens will give a different distortion. The moulin's filters will leave a different sediment.
September 9-10
Hard work on the Doors 5: Play website. Updating the final programme, speakers' biographies, press service, books and links. See you in November at Doors 5: Play,
September 8
Is 1 hour and 16 minutes old when I upload and go to sleep.
The Next Morning
Often times keeping these notes is night shift work. I would prefer it to be more (part of) my daily 'job'. It's a great format. Years ago I figured out to contribute a column-style work to a museum—at the time I thought of the (old) Bonnefanten (the former shopping mall), where there existed a tiny cabinet room, reminding of a broom closet. My 'column' would be installed there and regularly updated. Now there's (near) real time media. My first check this morning was Alamut and Paul had already done some work (it changed between 1:16hr and 7:36hr, to be precise, which of course doesn't mean that the actual writing happened during that time).
Soon After
This afternoon met with the InfoDesign Connection: Yuri Engelhardt, Peter Boogaards and Karel van der Waarde, to discuss the migration of three mailing lists and a website to the Vormgevingsinstituut server, under a brand new domain name. With possible connections to the Information Design Journal, the academic publication, itself probably moving to the Delft University, supported by John Benjamins Publishing. It is remarkable to notice how significant one man's (Yuri's) contribution to a field can be: information design being a relative small but global distributed field, the Netherlands' reputation highly relates to the three discussion maling lists Yuri runs from the University of Amsterdam server: InfoDesign, InfoDesignCafé and InfoGraphics.
Later That Evening
For real time open media please check again the Swiki server
September 7
Reduce Waste
Cleaning up piles of printed 'matter' it occurs to me that markets may be wonderful but the publicity they generate is a lot of waste. I can understand why the Postbank changes the layout of their bank statements and even that they send you a new binder, but what do I care for all their cut-and-paste 'disinformation rules' publicity, newsletters, etc. I remember one presentation at VisionPlus 3 when someone from Siegel & Gale presented the AT&T restyling, and my amazement at the kind of lifestyle recasting that seems to be going on with what are basically service sellers: telecom, banking, insurance. Also at the bank/postoffice, when I am in line for a money transaction I don't want to have to wait for someone booking a holiday, renting a car or buying Halmark cards. Where did 'core business' go? Does every business need to be a candy store?
Recast Consumption
In an attempt to recast Sony it was speculated by their Central European environmental policy manager Scheidt that the hardware/software/content dealing corporation should enter the second-hand (Sony) market, in order to investigate 'closed loops'.
Induce Speculation
The Artist-Speculator Consumes the World (burns it) for no other reason than to Invest his Attention: for maximum gain—insight, a good laugh, or lay, eternal (yes indeed) recognition, a piece of the sky [ST(*)boretum], a grain of knowledge, a teardrop of understanding, a love life...
September 6
Expression, Communication, Publication
I woke up wondering about tv. Last night I entirely spent watching a British police series, a large part of Waterworld and some scenes of Casino. It's not my usual pastime. There was house cleaning to be done, I could have worked on the moulin, or on these notes, or read a book (currently Allan Kaprow's The Blurring of Art and Life is on top of the pile). Now I woke up with a hangover. Tv will only work for me when I have it on demand, from a very rich and intelligent source, with the ability to sample and restructure. Now the local cable provider A2000 even skipped CNN (I know, there's worse losses, but it illustrates the flaws of the system). The broadcast publishing model of tv is obsolete. Even 500 channels won't save it. In comparison to real 'searchable' media like the Internet or a decent library, or even a well catered news stand, it sucks. Only if you are desperately out of your wits you tune in and sit back to be further dumbed down. More so, for the same reasons Internet tv is no option for the information age: you want your own computation, to be able to process and produce, in communication: not just some beefed-up jukebox.
You want to be online 24/24, and the processing power to act on the data exchanged. It's that simple, but it's not the general direction.
Publication between Expression and Communication has guided my work over the past 20 years, in individual and collaborative efforts. My favourite works have an idiosyncratic expression, embedded in infinite communication, definitely public, even when the public is two. The choice of venue is part of the work, part of the expression/communication ratio in publication, considering publication any public act/manifestation of my work—be it an exhibition, installation, work in print or online, or a combination, be it well distributed or narrowcast. I particularly dislike work that dresses expression in communication—to create an illusion of co-authorship that comes with new media and especially interaction design. Adding a few buttons to old media content and allowing some forking along the linearity of the narrative path of a canned production means sweet nothing. Multiple, even customizable linearities mean no communication per se. There's no two-way interaction in it, just longer attention detours. It can possibly be a learning experience, but true communication, and the expression in/of it, is conditioned by dialogue.
Think Act
Paul's recent reconsidering the Local/Global matrix for 'media artists', is indicative of (also, in that case students') opportunities. I would add: think venues, act media.
I have to interupt these thoughts to drag away R+r from the tv. Since they're too young to follow subtitled 'My Life as a Dog', the enchanting film VPRO's Achterwerk scheduled for this morning, they have been watching cartoons for over an hour now. Besides, I videotaped My Life etc. a few years ago, for them to watch when they're ready for it. Often it is Think Ahead, Act Now. Now for them it is: switch of tv and let's go outside.
Fire Bang
So we crossed to Artis Zoo to look at monkeys. Rolf lately keeps wondering about the first human's parents, and this morning informed me that he believed in the 'fire bang' rather than 'god' creating the 'world'.
September 5
Uploaded a new chapter to these notes. The moulin grew too fat to download. Upon reading Paul's 'present attention' of September 4 I immediately phone him to inquire after the Powerbook (and the discount) described. (checking on the date I just now find he describes the same call in his 5 September notes, under 'Two Examples of Intelligence', as 'Cultural'. Then he adds a 'Machine' intelligence example, that has had my attention several times: the bottle refund machine. I always suspect it to be a mere front end to the human slavery that dumps the bottles in the crates. Of course the machine scans the bar code (when Mark scribbled on the labels he might have covered part of these), in order to either add to the refund amount or refuse the bottle. There's clear interface—no, etiquette—decisions to be made here: personally, like Mark and Paul, I want to know 'why' things operate/malfunction (upon us) the way they do, what's the reasoning behind transactions/commmunications like these. My communication with the bottle refund machine 1 out of 4 times results in a human coming out of the closet behind it explaining why his machine behaves as it does. All the world's designed to malfunction, to allow us more HHI, human-to-human interaction.
September 4
Finally Paul gave a green light to link to Alamut:
While we attended Babs Haenen's opening at the Stedelijk Museum and the party after, John and Kristi watched over R+r. They had a good time together. Gilberthe left from the party for Lille, with Jan and Henk: traditional visit to the 'Braderie de Lille'—we've been going to this giant fleemarket for almost 15 years now! Again, all perspectives change with the change of scenery that we are anticipating. At the Stedelijk even when we did not flash our pics, eg. especially Leendert van Lagenstein and Lon Robbé, and Evelien and Rolf were enthusiastic and supportive.
One for the road. Leaving Babs' place.
We made polaroids of all the visitors to let Babs
have a liber amicorum of this landmark day.
September 3
At the Vormgevingsinstituut I met with Pascale Bastide. She's based in Paris and Amsterdam and we had met several times before. Now she's one of the Institute's contacts proving extra valuable with regard to our jump. I'm increasingly happy about being close to Paris.
September 2
Preparing nqp#6 by changing the indexes to all of them: Frontier would come in handy, Paul... imagine working at #37, in a few years time. My notes from 1988-1993 (named 'Files' after Paul Valéry's 'Cahiers'), grew exponentially over the years. So what do I expect these nqps will do? Right.
ATTENTION CURRENCIES
NotesQuotesProvocations&OtherFairUse:
best bits from correspondencies, attendencies and collected hard copy
SINCE 1998
from March 1999
Le Moulin du Merle
St. Germain-des-Bois
58210 Varzy
Nièvre, France
De beste vierkante meter prijs—per minuut!
third draft
ecologie grise
De écologie grise van Paul Virilio is de ecologie van de afstand en van de vervuiling door de snelheid. Grijze ecologie verhoudt zich tot de natuur, maar beroept zich niet op haar kleur. Een groene ecologie bezorgt zich om onze natuurlijke habitat, om flora en fauna. Het is een ecologie van de leefomgeving—voor het dier in ons, dat ieder tegenwoordig koestert. De groene ecologie werd gemeengoed. Natuur wordt aan de meter aangeprezen. Natuur volgt trends, net als kleding, architectuur, vormgeving, the good life. Commerciële natuur kent alle verschijningsvormen waarin ze door de media gegoten wordt, van de wereldnatuur van het gelijknamige fonds, tot de kalmerende recreatieve natuur van de Center Parks, tot de jardins intérieurs van de lifestylebladen. Een groene ecologie groeit tegen haar verdrukking in, want het heeft de media achter zich. Natuur haalt grote oplagen. Een grijze ecologie daarentegen, lijdt onder de reproduktie- en verplaatsingssnelheid van onze habitats. Zijn armoede is onzichtbaar en moeilijk voor te stellen: de grijze ecologie is een mentale staat, waarin het einde van de wereld zich aandient. Niet in een of andere apocalyptische vorm, maar in letterlijke zin. Snelheid jaagt ons door de afstand heen. De wereld hoeft niet meer veroverd te worden. `Reizen vormt de jeugd', luidde eens het devies. We maakten de grand tour. Tegenwoordig worden we op steeds jongere leeftijd in een overzichtelijke, eindige wereld geplaatst. De wereld-als-afstand hield op te bestaan. Virilio roept op (o.a. in Cybermonde, la politique du pire, een gesprek met Philippe Petit in de serie `Conversations pour demain'. Les éditions Textuel, 1996) tot een `politieke economie van de snelheid'. Elke niet door snelheid verslonden meter is meer waard dan een die zojuist werd afgelegd: er gelden economische wetten. Bovendien is snelheid politiek. Het opvoeren ervan heeft de traagheid vermoord—en ook de moord op een ander gemeengoed, de afstand, is een politiek misdrijf.
ecologie en markt
Op een kleine oppervlakte als die van Nederland dient elke vierkante meter intensief te worden gebruikt. De ratio van ons oppervlaktegebruik is af te leiden uit ons eigen aantal, de beschikbare gebiedsgrootte en de mobiliteit en functionaliteit die we verlangen. De schaarse openbare ruimte dient zowel een utilitair als een recreatief gebruik. Beide vormen van gebruik kennen een ecologie (of verschillende ecologieën), en een markt, of markten. Soms beconcureren ecologie en markt elkaar, soms sluiten ze een gelukkig contract. In het utilitaire gebruik van de openbaarheid levert de belangenstrijd tussen een verkeersecologie (optimale mobiliteit) en een verkeersmarkt (zo veel mogelijk verkeer) nog steeds verstopte wegen op. Een voorbeeld van een gelukkiger belangenverstrengeling van ecologische en marktgestuurde mobiliteit daarentegen, is de vakantiespreiding, waarin de winst aan mobiliteit ook een absolute groei ervan stimuleert. De recreatieve ecologie en markt vinden elkaar natuurlijk zeer vaak als opponent, maar er zijn ook constructies waarin vormen van `natuurcompensatie' de marktpositie van een commerciële partij kunnen versterken. Met name in de stadsontwikkeling zitten woningbouwende en natuurbouwende partijen steeds vaker om de tafel, in plaats van op lokatie strijd te leveren. De consument is de lachende derde. Hij betrekt binnenkort een semi-vrijstaande woning in het groen of blauw van een ecologische hoofdstructuur.
In de ambitie om elke meter Nederland in enig opzicht rendabel te maken zijn partijen nog nauwelijks begonnen de mogelijkheden te verkennen. De meeste produkten getuigen dan ook van niet al te veel verbeeldingskracht. Zoals gezegd, ecologie en markt hebben het tij van de media mee, maar houden zich beide angstvallig aan de regels van een consensus-cultuur. Een polder-`model' mag een aantrekkelijk exportprodukt zijn en goed ogen in de media, het levert in onze dagelijkse ruimtelijke werkelijkheid geen experimenten op die de technologische ingenuïteit en sociale waaghalzerij van de oorspronkelijke inpoldering naar de kroon steken. Ook al werd de `gemaakte natuur' tot thema uitgeroepen van de Nederlandse presentatie op de wereldtentoonstelling van Hannover in 2000, veel meer dan een museale clubsandwich aan gecultiveerde natuurbeelden zal het naar mijn verwachting niet opleveren.
musealisering
De belangrijkste oorzaak van de inhoudelijke armoede van de openbare ruimte ligt in de hardnekkige misvatting bij beleidsmakers, ontwerpers, critici en commerciële partners, dat we er—in een tijd van medialisering en informatisering—verstandig aan doen onze natuur, de recreatieve ruimte en zelfs de utilitaire ruimte te musealiseren. Deze nieuwe vorm van korte termijn denken propageert beelden van de natuur, waarin de consument haar als `heel' (of in elk geval als `verzorgd') kan herkennen. Het beeld van een `hele' natuur wordt, gelardeerd met de nodige recreatieprothesen als terreinfietsen, zeilplanken en klim- en kampeergerei, via bus-abris, televisiecampagnes, reisbureaus, wereldtentoonstellingen en inderdaad musea gedistribueerd. De consument wordt in deze nieuwe natuur geprojecteerd en heeft het er, te oordelen naar zijn bestedingspatroon, goed naar zijn zin. Het aantrekkelijke van musealisering zit hem in het kortstondige, evenement-achtige karakter van de geboden recreatie. Een museum bezoekt men, een enkele keer, of regelmatig, om er bij wijze van lering en vermaak de werkelijkheid op afstand te houden. Het museum vereenvoudigt de werkelijkheid, door exotische interpretaties ervan in een historisch, institutioneel, didactisch en ideologisch veilig kader te presenteren (zoals ook in het museum voor moderne beeldende kunst traditioneel te doen gebruikelijk is). Op vergelijkbare wijze zien we in de inrichting van de openbare ruimte een hybridiserende kruisbestuiving van (landschaps-) architectuur, beeldende kunst, stedenbouw, vormgeving, een beetje wetenschap en wat commerciële informatievoorziening, de buitenissigste thematische omgevingen genereren, die echter nooit in radikaal konflikt zijn met de consensuele voorwaarden die we aan de recreatieve en utilitaire openbaarheid stellen: dat zowel ecologie als markt worden gespaard. Zo werd ook de Floriade in 1992 aanbevolen als een `Day Out Of This World', terwijl dit tentoonstellingsevenement anderzijds in de beste traditie van de wereldtentoonstellingen (en met die officiële status) de state of the art vertegenwoordigde op (tuinbouw-)technologisch, organisch en ecologisch gebied.
publikatie en communicatie
Verregaande musealisering is een tijdelijk antwoord op de onzekerheid van het informatiseringsproces waarin onze wereld gewikkeld is. In tijden waarin de consensus luidt dat `revolutionaire (technologische) veranderingen elkaar razendsnel opvolgen', wordt een cultureel tegenwicht gezocht. Juist informatisering (dat niet meer of minder betekent dan het digitaal `opslaan' en opnieuw toegankelijk maken van alle kennis die we bezitten...) biedt ideale voorwaarden tot musealisering, maar is tegelijkertijd het enige medicijn er tegen. Hoe kan dat? Eenvoudig gezegd komt het er op neer, dat informatisering twee representatievormen perfectioneert: publikatie, en communicatie. Het zijn respectievelijk de natuurlijke en de ideale bestaansvorm van informatie. Ons huidige informatiebegrip refereert voornamelijk aan openbaar gemaakte gegevens, die eenzijdig door een producent aan een consument worden verschaft. Een volwaardige informatiemaatschappij bestaat evenwel bij de gratie van informatie uitwisseling.
Het produkt informatie is maatwerk. Volledige informatisering dramatiseert de openbare handelingen `publikatie' en `communicatie', door ze aan geheel nieuwe voorwaarden te onderwerpen (computerisering, grote gekoppelde gegevensbestanden, snelle uitwisseling en toegankelijkheid, enz.). Nieuwe technologische voorzieningen vergroten echter ook het dramatische onderscheid tussen de twee fundamentele kwaliteiten van informatie: publikatie, communicatie. Het zijn kop en munt van een en dezelfde valuta, die elk een totaal verschillende waarde aangeven. Voor de komende `economie van de aandacht' (aandacht als enige schaarste), waarin onze digitaal opgeslagen kennis moet concureren en floreren, mogen we hopen dat de communicatiekant van de munt naar boven valt. Musealisering zal (als vorm van publikatie, die ze altijd geweest is), met de andere `oude', autoriserende en autoritaire publikatievormen, op de lange termijn verdwijnen. Als communicatie onze essentiële, vitale informatieverwerkingsoptie wordt—als een informatie-ecologie uiteindelijke de beste informatie-markt zal blijken op te leveren (en daar ben ik persoonlijk van overtuigd)—dan zal publikatie (het eenzijdige initiatief tot openbaar maken van gedachtengoed) alleen een theoretische optie zijn, die uitsluitend voor informatiehistorici van waarde is.
ont-musealisering als ontwerpstrategie voor de openbare ruimte
Hoe relevant is nu het verschil tussen publiceren en communiceren voor een ont-musealisering van de openbare ruimte? En hoe kan dit verschil worden ingezet voor de de-recreatisering van Nederland? Als in massarecreatie de consumptie van een gemusealiseerde, gepubliceerde werkelijkheid werd geperfectioneerd, dan moet voor een informatietijdperk (wil het werkelijk openbaar en democratisch zijn, en ruimte bieden), in die andere optie, communicatie, worden geïnvesteerd. Waar beginnen zulke investeringen in ons land?
Het grootste publishing house van Nederland is nog steeds de overheid. Het geeft dagelijks enorme stukken openbaarheid uit, in de vorm van infrastructuren, ontsluitingen, oprijstroken, afwerkplekken—herinrichtingen—in de hoop en verwachting voor haar burgers (`gebruikers') een leven in mobiliteit en openbaarheid mogelijk te maken. Overheids-openbare ruimte is geplande, ontworpen, ideologische ruimte. Nederland is een ontworpen produkt. De consumptie ervan zal nog jaren toenemen, ook met gebruikmaking van informatiseringsopties. De zichtbaarheid van politieke en commerciële ontwerpprocessen wordt daarbij steeds groter en de calculerende consument is waakzaam. Grote risicodragende bedrijven als bijvoorbeeld oliemaatschappijen zien al jaren de effecten van de openbaarheid en zichtbaarheid van hun handelen vertaald in de consumptie van hun produkten.
Informatisering vergroot de openbaarheid: niet door er meters aan toe te voegen, maar door de bestaande meters zichtbaarder te maken. Hierin initiatieven te ontwikkelen is geen klassieke ontwerpopgave, maar vereist een strategie die de interactie van belangen vooropstelt. Een overheersende aandacht voor traditionele ontwerpprocessen kenmerkt de vroege informatietijd: het is een laatste poging tot publikatie, voor een markt die zich de consequenties van een radikale informatisering nog niet voor kan stellen. Als een van Sony's new business strategieën erop gericht is de tweedehandsmarkt van apparatuur te controleren, dan blijkt daaruit een verschuiving van publiceren vóór een consument, naar communiceren mèt een consument, in een gesloten kringloop. De belangrijkste informatie is in deze kringloop niet gericht tot de consument, maar wordt door hem zelf verschaft. Zijn interessen worden nauwlettend gevolgd door de industrie, die zo goed mogelijk op behoeften moet kunnen inspelen. Als een produkt om welke reden dan ook niet meer voldoet, moet dit teruggenomen worden en aan de nieuwe behoeften aangepast.
Interactieve media staan model voor nieuwe produkten, waaronder een interactief geplande en beheerde (vorm gegeven) openbare ruimte. Deze zal niet alleen meer op lokatie worden genoten, maar als bron en referentie en investering dienen voor informatieuitwisseling. Informatisering is niet de radikalisering van de `inspraak', maar een marktgestuurde (niet noodzakelijkerwijze commerciële!) vertaling ervan. Wie zich met de ontwikkeling van de openbare ruimte bezig houdt geve zich rekenschap van een oplettende, communicatieve, investerende gebruiker. Onder ont-musealisering versta ik het proces waarin de consument van ontspanning, lering en vermaak in toenemende mate maatwerk moet worden aangeleverd. Mass customization heet dat in marketing termen. Tegenover deze dienstverlening aan de consument staat een verhoogde produktiviteit van die `gebruiker'. Hij of zij moet de ruwe gegevens aanleveren (en privacy inleveren!) waarop een industrie (overheid en commercie) maatwerk kan leveren. De interessantste vierkante meters openbaarheid zullen daarom die zijn, waar consument en producent voortdurend van rol verwisselen en elkaar het initiatief gunnen. De-recreatisering heet de omslag in de waardering van de consument voor de ruimte die hem zo geboden wordt. In toenemende mate zal hij deze zelf mede inrichten, of zal deze naar zijn voorkeuren worden geëxploiteerd. Informatisering is de logistieke organisatie van zulke investeringen, in geld en aandacht.
informatieverdichting als ruimtescheppende voorwaarde
In ons overvolle land staat de informatiedichtheid van de openbare ruimte nog in geen verhouding tot de gebruiksdichtheid. In oplossingen om de fysieke dichtheid te verlichten wordt naar oude modellen, naar publikatiemodellen, gegrepen: grotere oplagen, scherpere prijzen en een betere distributie (meer natuur, investeringscompensaties tussen utilitaire en recreatieve bestemmingen, een fijnmaziger infrastructuur). De eigenlijke verlichting van de gebruiksdichtheid, het scheppen van ruimte, ontstaat pas in een radikale verhoging van de informatiedichtheid.
Een bevrijding van de arbeid, door deze aan machines (informatieverwerkende en -genererende machines) (Vilém Flusser's Von Subjekt zum Projekt) over te laten, produceert vrije tijd, en schept ruimte. Deze tijd zal worden besteed in de `roes van de communicatie' (Baudrillard et al). De ledigheid van de communicatie (leeg van arbeidsdwang) spiegelt mogelijk een nieuwe ledigheid van de natuur en de openbaarheid voor. Al eerder bepleitte ik hier het ontdoen van de stedelijke openbaarheid van haar communicatieve tekens (29 mei 1998,
http://www.ciw.net/ciw_nqp3.html#emptying, derde alinea: "A project for a city like Amsterdam: removing all public and commercial information from the streets, migrating it to the networks (leaving A. emptied like Paul and I found Vilnius in 1994). Invisibly embedding the technology in the architecture. Ubiquitous computing. Our improved PDA's will pick up the city's busy signals. We can tune them to any source. Ubiquitous scanning. Fat layers of information on top of Amsterdam `through the ages'."). De ruimtewinst die ontstaat door het verplaatsen van communicatie en informatieuitwisseling naar nieuwe media vereist een andere conceptualisatie van de openbare ruimte.
De ratio [informatiedichtheid/gebruiksdichtheid] is voor de openbare ruimte nu nog 1/oneindig. We moeten toe naar een verhouding oneindig/1. Pas als elke vierkante meter niet voornamelijk recreatief of utilitair wordt benut, maar opgenomen is in een interactief proces van maken, presenteren, beheren en vooral reflekteren, zal Nederland groeien. Dan neemt de relatieve consumptiesnelheid af, gaat de museale werkelijkheid weer leven en wordt een grijze ecologie weer gezond. En wonderlijk genoeg zal blijken dat de vierkante meter prijzen blijven stijgen: elke levende minuut.
Remember Home? (originally published August 1994, for Doors of Perception 2)
To Gaston Bachelard, the French philosopher who wrote the classic phenomenology of the home in `The Poetics of Space' in 1958, home is based in memory, and memory in home. Home in memory appeals equally to all senses opening up an enchanted environment. Its stable body of images was constituted in the intimacy of early childhood daydreaming and resides in our conscious and subconscious with disregard to our physical and psychical moves of later years.
Home is the place to be born, to leave after adolescence to establish one's own, to raise a family, receive guests, celebrate the events of life, and die. At home you live a life outside work or school. With disrespect to nuances of cultural emancipation in individual and communal life, a basic notion of home as Bachelard appreciates it, lives on today. Of course home was—to use Vilém Flusser's words—`pierced', like its dwellings were, by public facilities as the sewer system, gas and electricity and later telephone, television, networks of communication. Home didn't shelter us from these facilities, nor can it serve anymore to `process noise into information' (a quality that Flusser distinguished for it) vis-à-vis the growing complexity and mere quantity of communication media. `The whole house became a ruin, and through the cracks blows the wind of communication': Flusser concludes that we have become `homeless', to such an extent that conventional architecture is not going to be very helpful, merely filling the gaps between the private and the public. (Vilém Flusser, Haüser bauen 1989, in `Von der Freiheit des Migranten' 1994).
John Berger, in `And our faces, my heart, brief as photos' (1984), formulates that (to certain underprivileged) `...home is represented, not by a house, but by a practice, or by a set of practices. Everyone has his own. These practices, chosen and not imposed, offer in their repetition, transient as they may be in themselves, more permanence, more shelter than any lodging. Home is no longer a dwelling but the untold story of a life being lived. At its most brutal, home is no more than one's name...' And also: `Today, as soon as very early childhood is over, the house can never again be home, as it was in other epochs. This century, for all its wealth and with all its communication systems, is the century of banishment.'
Wouldn't we all then, since childhood, be underprivileged—banished to communication media? Through which we are relentlessly reminded of the nostalgia of home, space and place, by metaphors of location and navigation? To remember home when it was more than our name, remember the intimacy that we were surrounded by in the presence of tangible togetherness, to remember a hallway, a kitchen, an attic, a study, a garden, the way different seasons coloured and flavoured the home differently, the coming and going of guests?
But what if home would be `no more than our name': a string of `pretty good protected' code; will we have hunting-gathering agents, operating this name for us to assemble home-on-demand? A `set of practices' could surely include an information practice. Will home-on-demand be constituted from the information practices of well-raised knowbots, navigating cyberscape under the flag of radical customization? Will home shift from hardware to software, to better fit our (dis-)abilities as information processors and guide us towards the development of a genuine information habit?
Old habits die hard, and so do their metaphors. Any interaction, whether with another person, a space or a body of information, is mediated by the symbolic orders that we navigate by. We communicate by maps of communication. One `set of practices' is mapped as home, another as work, yet another as school, as love, as family. The cultivation of these maps of an Information Habit that houses our most intimate memories, plans and relations, is the most serious commitment for an information age - it is the conditio sine qua non of information culture and prosperity.
Communication media pierce our dwellings to facilitate the settling of home in information technology. The poetics and politics of home in the age of information will equally guide the architecture of built and electronic space. The memory of architecture will model electronic space to the same extent as the hot links of new media will model different buildings. Thus a new set of practices, which will be known as our information habit, will come into being.
